1.     سال گذشته یکی از دوستان که دستی در نوشتن نقد در عکاسی دارد می گفت جشنواره خیام خوب بود فقط بیشتر عکس ها چشم انداز بودند! ظاهراً این دوست منتقد حتی نمی دانست که نخستین دوره جشنواره خیام از دو بخش تشکیل شده بود که یک بخش آن چشم انداز یا Landscape بود، پس قاعدتاً می بایست نصف عکس ها هم چشم انداز باشند! برایم سوال برانگیز بود که چطور رویدادی را نقد می کند که از آن اطلاعی ندارد!

یاد حکایتی افتادم که در سرزمینی برای نخستین بار فیل آورده بودند، شب هنگام مردم برای دیدن فیل رفتند چون تاریک بود به فیل دست می کشیدند تا بفهمند چه شکلی است. یکی که به پای فیل دست زده بود می گفت فیل شکل ستون است، دیگری که دم فیل را لمس کرده بود می گفت فیل مثل طناب است و سومی که عاج فیل را دست زده بود می گفت فیل شبیه استخوان است!

2.     این روزها افرادی را می بینم که فرق فیاپ و PSA را نمی دانند و تمامی قوانین رایج در جشنواره های خارجی و نیز نوع برگزاری جشنواره ها را به فیاپ نسبت می دهند!

3.      همچنین تفاوت هایی در مورد معیارهای جشنواره ها در ایران و دنیا وجود دارد که خیلی ها با آنها آشنا نیستند.

بنابراین تصمیم گرفتم در این متن به معرفی فیاپ وPSA، قوانین آنها و توضیحاتی در مورد برگزاری جشنواره های بین المللی بپردازم. سعی می کنم به مطالب با ذکر منبع اشاره کنم تا دقیق تر باشند. همچنین مطالب را با ذکر مثال هایی باز خواهم کرد تا مسئله روشن تر گردد.

 

در زمان ترجمه از یک زبان به زبان دیگر تنها دانستن معنی کلمات بصورت انفرادی کمکی نخواهد کرد بلکه باید معنی کلمه در متن مورد نظر ودر جمله را دانست. در مورد متون و اصطلاحات تخصصی این امر مشهودتر است، به همین دلیل در دانشگاه ها برای هر رشته ای زبان تخصصی آن رشته تدریس می شود. برای نمونه به چند مورد اشاره می کنم:

الف: کلمه Exhibition را اگر در فرهنگ لغات یا حتی Google Translate  نگاه کنید اولین معنی آن نمایشگاه است.

ب: اگر معنی Festival را جستجو کنید به معنی جشنواره است.

ج: اگر کلمه Salon را جستجو کنید معنی آن به همان معنی رایج در زبان فارسی یعنی سالن یا اتاق است.

اتفاقی که در بین عکاسان و حتی سایر هنرمندان می بینیم آن است که قالباً وقتی می خواهند نام جشنواره ای را به انگلیسی ترجمه کنند از کلمه فستیوال استفاده می کنند نه Exhibition! در صورتیکه آنچه در ایران جشنواره نامیده می شود، در دنیا Exhibition یا سالن نامیده می شود.

این معانی را می توان در فرهنگ لغات آکسفورد یافت:

 

Exhibition: A public display of works of art or items of interest, held in an art gallery or museum or at a trade fair.

Festival: An organized series of concerts, plays, or films, typically one held annually in the same place:

Salon:

1)      A reception room in a large house.

اما در انتها به این معنی هم برخورد می کنیم:

An annual exhibition of the work of living artists held by the Royal Academy of Painting and Sculpture in Paris from 1648, originally in the Salon d’Apollon in the Louvre.

 

پاسخ استعلام من درباره تفاوت این دو کلمه از Dave Coates عکاس با سابقه انگلیسی و نماینده فیاپ در انگلستان:

فستیوال بیشتر در مورد رویدادهای هنری استفاده می شود که به مدت چندین روز ادامه داشته، هنرمندان و بازدیدکنندگان به مدت چندین روز در آن شرکت می کنند و در طی روزهای مختلف برنامه های مختلفی برای آنها در نظر گرفته می شود. مانند فستیوال های مشهور فیلم.

اما در مورد جشنواره های عکاسی [مطابق روش مرسوم برگزاری در ایران] از کلمات Exhibition و Salon استفاده می شود. البته امریکایی ها و PSA بیشتر از کلمه Exhibition استفاده می کنند و فیاپ و انگلیسی ها بیشتر از کلمه Salon. (استعلام از Dave Coast عکاس انگلیسی).

Exhibition بیشتر در مورد نمایشگاه ها [جشنواره هایی] استفاده می شود که عکس ها به صورت چاپ شده به نمایش در می آیند، اما سالن بیشتر در مورد نمایشگاه های دیجیتال و اسلاید بکار می رود (نقل قول از یک عکاس دیگر اهل انگلستان).

بنابراین در زمان ترجمه نمی توان کلمه به کلمه متن را ترجمه کرد بلکه ضمن تسلط به موضوع می بایست معادل رایج در زبان دوم را بجای متن مورد ترجمه در زبان اصلی استفاده کرد. مثلاً انگلیسی ها می گویند Hungry for learning که ترجمه لغت به لغت آن می شود گرسنه یادگیری! اما معادل رایج آن در فارسی "تشنه یادگیری" است.

سوء برداشت ها زمانی شکل می گیرد که با معیارهای رایج در ایران در مورد جشنواره های خارجی نیز قضاوت کنیم در صورتی که در عین وجود شباهت ها، تفاوت هایی نیز وجود دارد که می بایست از آنها آگاه بود.

 

برگزاری جشنواره ها

جشنواره های بین المللی را می توان به سه گروه تقسیم کرد

الف: جشنواره های زیر نظر فیاپ (FIAP Patronage) (350 جشنواره درسال) (سخنرانی دبیرکل فیاپ، کنگره فیاپ، ترکیه، 2014)

ب: جشنواره های زیر نظر PSA (PSA Recognition) (551 جشنواره در سال 2013) (سایت PSA)

ج: جشنواره هایی که زیر نظر فیاپ و PSA نیستند و با استانداردهای این دو سازمان برگزار نمی شوند. آمار درستی از این جشنواره ها وجود ندارد و هر برگزار کننده ای مطابق سیاست خود آنها را برگزار می کند. (مانند جشنواره های ایران، جشنواره سونی، جشنواره HIPA و...)

بعضی از جشنواره ها هم  زیر نظر فیاپ و هم زیر نظر PSA برگزار می شوند، مانند جشنواره های آل ثانی و خیام.

بطور کلی استانداردهای PSA ساده تر هستند به همین دلیل جشنواره های بیشتری می توانند زیر نظر PSA برگزار شوند اما همه این جشنواره ها نمی توانند حد نصاب لازم برای دریافت پاتروناژ یا مجوز فیاپ را کسب کنند. زمانی که جشنواره ای زیر نظر هر دوی آنها برگزار شود، می بایست استانداردهایی که سخت تر هستند را در نظر بگیرد. مثلاً PSA اجازه می دهد که داوری آثار از طریق اینترنت باشد، اما فیاپ تاکید دارد که داوران باید همگی در یک مکان جمع شده و داوری کنند. پس جشنواره ای که زیر نظر فیاپ و PSA برگزار می شود نمی تواند داوری از راه اینترنت داشته باشد و داوران باید همگی در یک مکان جمع شده و داوری کنند.

 

فیاپ یا فدراسيون بين المللي هنر عکاسي چیست؟

فدراسيون بين المللي هنر عکاسي، توسط دکتر وان دي ويجر ( DR. M. Van de Wijer) بلژيکي در سال 1946 پايه گذاري شد و از آن سال تاکنون واسطه اي براي برقراري ارتباط بين مؤسسات ملي عکاسي در کشورهاي مختلف جهان بوده است. (www.FIAP.net) (سایت رسمی فیاپ)

دفتر مرکزی فیاپ در پاریس است. اما از سال 2015 دفتر مرکزی به لوگزامبورگ منتقل خواهد شد. این تصمیم در کنگره فیاپ در ترکیه (هفته پیش) تصویب شد. دلیل آن سیاست های ریاضت اقتصادی دولت فرانسه و برای استفاده بهتر از تسهیلات ارائه شده در لوگزامبورگ است. عکس های آرشیو فیاپ در موزه در لوزان سوئیس نگهداری می شوند. پنج گالری دایمی فیاپ در ایتالیا، آرژانتین، عمان، چین و ترکیه قرار دارند. (کنگره فیاپ، ترکیه، 2014)

 اولين کنگره اين فدراسيون در سال 1950 در شهر برن سوئيس با شرکت 10 نماينده از کشورهاي مختلف تشکيل شد. فياپ تنها مؤسسه بين المللي در زمينه عکاسي است که از طرف يونسکو به رسميت شناخته شده است و پروژه هايي نيز بنا به درخواست اين سازمان انجام داده است. مؤسسات ملي عکاسي در سراسر جهان به عنوان عضو اجرايي (نمایندگی) اين فدراسيون هستند که تعداد آنها به بيش از 85 مؤسسه ملی در 5 قاره مي رسد. (سایت رسمی فیاپ)

فياپ همچنين نماينده نزديک به يک و نیم ميليون عکاس در سراسر جهان است (اعلام شده در کنگره فیاپ در سال 2014). هرگونه جهت گيري سياسي، ايدئولوژيک و نژادي در فعاليتهاي فیاپ غيرقانوني است. فياپ در سطح جهاني فعاليت دارد. وظيفه اصلي آن اعتلاي عکاسي است و در اين راستا چند هدف را دنبال مي کند که از آن جمله مي توان به موارد زير اشاره کرد: رشد و پرورش روح عکاسي در سرتاسر جهان، بالا بردن سطح فرهنگ شهروندان به منظور همکاري براي ارتقاي عکاسي چه در زمينه هنري و چه فني و همچنين تلاش در جهت تحکيم صلح در جهان.

 هر ساله بيش از 350 نمايشگاه و مسابقه بين المللي با استانداردها و پشتيباني فياپ برپا مي شود. (دبیر کل فیاپ، کنگره فیاپ، 2014) اين نمايشگاهها از اهميت خاصي برخوردارند و طبق قوانين فياپ فقط در صورتي مي توانند تحت حمايت اين فدراسيون باقي بمانند که «بيشتر کشورهاي جهان» دعوت داشته باشند. استانداردها و تعاریف فیاپ در تمامی این 350 جشنواره در سراسر جهان رعایت می شود.

فیاپ نمايشگاه هايي که فقط مقاصد تجاري دارند يا زمينه فعاليتشان محدود است را تحت حمايت قرار نمي دهد. (بخش نامه های فیاپ). به عنوان مثال چند سال پیش شرکت سونی درخواست دریافت پاتروناژ فیاپ داشت که بدلیل اینکه هدف از برگزاری مسابقه عکاسی سونی، تبلیغ محصولات این شرکت بود، به آن مسابقه پاتروناز فیاپ داده نشد و شرکت سونی اقدام به تاسیس "سازمان جهانی عکاسی" یا World Photography Organization  کرد و مسابقه سونی را با نام آن سازمان برگزار می کند. (دبیر کل فیاپ، کنگره فیاپ، 2014)

يکي از برنامه هاي فياپ برگزاري مسابقات بینال است. اين مسابقات که در کشورهاي عضو برگزار مي شود داراي ويژگي هايي است که آن را از ديگر مسابقات بين المللي تحت حمايت فياپ متمايز مي سازد. در اين مسابقات عکسها نه تنها جداگانه بلکه به شکل جمعي نيز بررسي مي شوند. به اين معني که هر مجموعه از هر کشور بايد از نظر محتوا، تکنيک و روش ارايه دارای ارتباط و پیوستگی باشد. اين هماهنگي سه گانه است که از طرف بازديدکنندگان ارزشمند شمرده مي شود.

 "جام جهاني عکاسي" نيز از ديگر مسابقاتي است که برگزارکننده آن فياپ است. در جام جهانی فیاپ، رقابت هم بصورت انفرادی و هم بصورت کلوپی است. عکسها نه تنها جداگانه بلکه به شکل جمعي نيز بررسي مي شوند. به اين معني که هر مجموعه از هر کلوپ بايد از نظر محتوا، تکنيک و روش ارايه ارتباط و پیوستگی باشد.

 فیاپ تنها به هنرمندان عکاس یا عکاسان آماتور توجه ندارد, بلکه اعلام می کند که فیاپ تفاوتی بین عکاسان حرفه ای و عکاسان آماتور قایل نمی شود بلکه هدفش صرفا توسعه عکاسی در هر سطحی است. به عنوان مثال از عکاسان حرفه ای عضو فیاپ می توان به این افراد اشاره کرد:

Tamas Imre: عکاس حرفه ای، سفیر کانن (Canon Wildlife Ambassador) از سال 2006، مدیر مسئول مجله عکس طبیعت (Nature Photo Magazine)، استاد همکار مجله Foto Art از سال 2002، مدرس عکاسی و عضو فیاپ، دارای القاب ممتاز فیاپ یا EFIAP و استاد فیاپ یا MFIAP. وی برنده جوایز متعدد عکاسی است. شرکت های کانن و نیکون دوربین های کانپست خود را که هنوز در مرحله تست هستند برای وی ارسال می کنند تا آنها را تست کرده و ایرادات آنها را به شرکت اعلام کند. همچنین دوربین ها و سایر تجهیزات عکاسی این شرکت ها برای وی ارسال می شود تا تست کرده و نقدی بر آنها بنویسد. در هفته آینده شرح وی بر دوربین نیکون D810 که در کنگره فیاپ آنرا تست کرد منتشر خواهد شد (مصاحبه شخصی و www.imre_photo.hu).

Shabbir Ferdous: عکاس حرفه ای، عکاس Getty Images، برنده جوایز متعدد عکاسی، عضو فیاپ، دارای لقب ممتاز فیاپ یا EFIAP، دبیر جشنواره بین المللی عکسBSPA. وی برنده جایزه اول بخش آزاد نخستین دوره جشنواره خیام بوده و نیز در میان برندگان دوره دوم جشنواره خیام نیز قرار دارد.

القاب فیاپ(FIAP Distinctions)  چیست؟

به منظور تقدیر شخصیت های برجسته عکاسی, فدراسيون بين المللي هنر عکاسي , فیاپ, القاب زیر را بوجود آورده است:

1.     برای هنرمندان عکاسی که بخاطر عکس هایشان شناخته شده اند:

 

2.     برای هنرمندان عکاسی که به وسیله عکس هایشان یا کارهایشان به پیشرفت فیاپ یا پیشرفت عکاسی بصورت عمومی کمک کرده اند و نیز افراد متخصصی که به توسعه صنعت عکاسی کمک کرده اند، مانند مهندسان طراح دوربین و تجهیزات عکاسی:

·         تصمیم نهایی در مورد اعطای این القاب به عهده هیئت مدیره فیاپ بوده و اعتراضی پذیرفته نیست.

·         تمام القاب فیاپ بصورت مادام العمر اعطا می شوند. دارندگان این القاب مجاز هستند که القاب را بعد از اسم خود بیاورند. مثلا علی سامعی EFIAP

·         در مورد هر دو نوع القاب فیاپ (استعداد هنری و خدمات ارائه شده به عکاسی), دارنده این القاب تنها از بالاترین لقب استفاده می کند. اما انواع مختلف EFIAP و MFIAP را می توان همزمان بکار برد.

·         در مقاله ای دیگر در مورد این القاب و روش دریافت آنها توضیح خواهم داد.

PSA یا انجمن عکاسی امریکا چیست؟

PSA مخفف The Photographic Society of America یا انجمن عکاسی امریکاست. آدرس سایت آن www.PSA-photo.org است. PSA یک سازمان غیر انتفاعی است که در گستره جهانی فعالیت می کند و خدمات متنوعی در جهت تبلیغ عکاسی و منافع اعضایش ارائه می دهد. دفتر مرکزی PSA در اوکلاهاما در امریکاست. عکاسان عضو PSA می توانند در جشنواره ها، گروههای مطالعاتی و برنامه های آموزشی آنلاین که در جهت توسعه دانش و مهارت های عکاسی برگزار می شود شرکت کنند. جشنواره های مختلفی برای عکاسان، کلوپ ها، کونسول ها، فدراسیون ها و اعضای شعبه های PSA برگزار می شود، برنامه های آموزشی مختلفی برای اعضای PSA برگزار می شود. اعضای PSA دارای حساب کاربری در سایت PSA و استاد راهنما بوده و آموزش های خود را می توانند از راه سایت نیز دنبال کنند.

PSA هر ساله مجله ای به نام Who’s Who in Photography? یا "چه کسی، چه کسی است در عکاسی؟" منتشر می کند که شامل اسامی تمامی جشنواره هایی است که در سراسر دنیا زیر نظر PSA منتشر می شوند. همچنین اسامی عکاسانی که حد نصابی از پذیرش را در این جشنواره ها کسب کرده باشند، در آن درج می شود. این حد نصاب 5% از کل پذیرش های ممکن در آن بخش در تمامی جشنواره هایی است که در دنیا برگزار می شود. تعداد عضویت در هیئت داوران و شرایطی دیگر نیز در محاسبه این مسئله نقش دارد.

در سال 2013 اسامی این عکاسان ایرانی در Who’s Who in Photography درج شد: اصغر صامتی، محمد رضا مومنی، فرید ثانی، علی سامعی، برنا میر احمدیان، امین بحرانی، سید صادق حسینی و مهشید مهربان

همچنین ژورنال PSA به صورت ماهانه منتشر شده و برای اعضا ارسال می شود.

پذیرش های جشنواره های زیر نظر فیاپ برایPSA Star Rating, PSA Galaxy Rating, Who’s Who in Photography  و القاب PSA محاسبه می شود. (وب سایت PSA)

در مورد این موارد در ادامه بصورت خلاصه توضیح خواهم داد. اطلاعات تکمیلی در سایت PSA موجود است.

 

خلاصه ای از استانداردهای فیاپ و PSA برای برگزاری جشنواره های بین المللی:

هرجا که قانون مربوط به یکی از این دو سازمان باشد مشخص خواهم کرد، در غیر اینصورت یعنی قانون برای هر دو سازمان است.

1.     بین المللی باشد و همه کشورها و عکاسان آماتور و حرفه ای بتوانند شرکت کنند.

2.     جشنواره هایی با اهداف کاملاً تجاری پاتروناژ فیاپ نخواهند گرفت. (فقط فیاپ)

3.     برگزار کننده باید از جدول زمانی فیاپ و PSA پیروی کرده، و تا 6 ماه پس از مهلت شرکت به ایمیل ها پاسخ دهد.

4.     کاتالوگ جشنواره تولید شود.

· کاتالوگ: یکی دیگر از تفاوت ها در ترجمه و مفهوم رایج در ایران کلمه کاتالوگ است: بر اساس قوانین فیاپ کاتالوگ می تواند CD، DVD یا چاپ شده باشد و بر اساس قوانین PSA کاتالوگ می تواند آنلاین، فایل PDF، CD، DVD و یا چاپ شده باشد.

· اما در ایران معمولاً اگر کاتالوگ چاپ شده با کیفیت باشد به آن کتاب می گوییم و کلمه کاتالوگ بیشتر تعداد ورق و کیفیت پایین و یا کاتالوگ های تجاری را به ذهن متبادر می کند. در صورتیکه در دنیا به همه آنها کاتالوگ می گویند.

·  کاتالوگ های فیاپ اگر CD و DVD باشند بین ا تا 3 ستاره و اگر چاپ شده باشند بین 1 تا 5 ستاره ارزش گذاری می شوند. 5 ستاره خاص (specific) یا 5 stars S نیز وجود دارد که نوعی کاتالوگ 5 ستاره ویژه است مانند کاتالوگ جشنواره آل ثانی.

· کاتالوگ جشنواره حتماً باید در روز گشایش نمایشگاه آماده باشد. (فقط فیاپ)

·  فیاپ: کاتالوگ باید حداقل شامل موارد زیر باشد:

A.    لوگوی فیاپ و شماره پاتروناژ فیاپ

B.    لیست برندگان و جوایز آنها

C.    لیستی شامل نام عکس های accept شده که بر اساس کشور و نام عکاس و به ترتیب حروف الفبا باشد.

D.    القاب عکاسان پس از اسم آنها درج شده باشد.

E.     نام، لقب و کشور داوران

F.     جدول آمار شرکت کنندگان به تفکیک بخش و کشور شامل موارد زیر می باشد:

الف: تعداد شرکت کنندگان، Entrants

ب: تعداد عکس دریافتی، Entries

ج: تعداد شرکت کنندگانی که عکس هایشان accept شده، Exhibitors

د: تعداد عکس های منتخب،  Accepted

G.   کاتالوگ CD یا DVD

الف: فاقد ویروس باشد.

ب: از نرم افزاری استفاده شده باشد که امکان سوء استفاده از عکس ها نباشد.

ج: و یا اگر عکس ها قابل اذخیره کردن باشند، عکس ها با کیفیت پایین باشند، حداکثر 800 X640 پیکسل.

 

5.     اینکه جشنواره ای پاتروناژ فیاپ را دریافت می کند به این معنی نیست که فیاپ مسئول عدم پایبندی برگزارکننده به تعهداتش است (فقط فیاپ). اما در صورت عدم پایبندی برگزارکننده به تعهداتش، به جشنواره های بعدی آن برگزارکنده پاتروناژ یا مجوز فیاپ داده نخواهد شد.

6.     جشنواره ها در سه رده سنی برگزار می شوند. (فقط فیاپ)

A.   رده سنی آزاد

B.    رده سنی جوانان تا سن 16سال

C.    رده سنی جوانان 16 تا 21 سال

7.     بخش های فیاپ (موضوعات جشنواره ها)

الف: آزاد

ب: خلاقه

ج: طبیعت

د: فوتوژورنالیسم

ه: سفر

و: مجموعه

8.     بخش های PSA

الف: PID Color (Projected Image Division) عکس رنگی دیجیتال

ب: Monochrome PID عکس تک رنگ دیجیتال

ج: N یا Nature، طبیعت

د: PJ یا Photojournalism، فوتوژورنالیسم

ح: PT یا Photo Travel، سفر

و: پرینت

ز: 3D

 

·         تعاریف رایج در ایران با تعاریف بین المللی فرق دارد مثلاً آنچه را که ما در ایران طبیعت می نامیم در دنیا به نام Landscape یا چشم انداز می نامند زیرا در عکس طبیعت نباید هیچ ردپایی از انسان، مزرعه یا حیوانات اهلی باشد. در مقاله ای دیگر این تعاریف را معرفی خواهم کرد.

 

 

9.     تمامی ژانرهای عکاسی باید پذیرفته شوند.

10.  حداقل یک بخش آزاد وجود داشته باشد. در صورتیکه تم یا موضوع خاصی برای بخش های دیگر انتخاب شود، تم یا موضوع باید گسترده باشد که تمامی عکاسان جهان بتوانند شرکت کنند. مثلاً خلیج فارس نمی تواند یک تم باشد چون عکاسان سایر کشورها به خلیج فارس دسترسی ندارند، اما دریا می تواند تم باشد. چون در اکثر نقاط دنیا می توان از دریا عکاسی کرد.

11.  هر جشنواره می تواند بین 1 تا 6 بخش داشته باشد.

12.  در هر بخش فقط می توان 4 تک عکس شرکت داد.

13.  در هر جشنواره هر عکس را تنها در یک بخش می توان شرکت داد، حتی اگر یک عکس را سیاه سفید و یا رنگی هم ارائه دهید بازهم یک عکس خواهد بود.

14.  عکس حتما باید عنوان داشته باشد. عکس را نمی توان با عنوان "بدون عنوان" ارایه کرد, زیرا عکس های بدون عنوان براي دريافت القاب FIAP محاسبه نمي شود. عنوان در داوری خوانده نمی شود و تنها برای شناسایی عکس است. هر عکس را در تمام جشنواره ها فقط با یک عنوان می توان شرکت داد. حتی اگر عکسی را قبلا در جشنواره ای رنگی شرکت داده اید و در جشنواره دیگری آنرا سیاه و سفید ارایه می کنید هم نباید عنوان را تغییر دهید.

15.  از زمان دریافت مجوز حداقل 6 ماه مهلت برای شرکت در جشنواره باشد.

16.  فراخوان جشنواره به یکی از دو زبان رسمی فیاپ (فرانسه و انگلیسی) نوشته شود. (فقط فیاپ)

17.  فراخوان شامل این موارد باشد:

الف: نام جشنواره

ب: نام و آدرس دبیر (در ایران رایج است که آدرس دبیرخانه نوشته شود.)

ج: لوگوی فیاپ و PSA

د: نام و القاب داوران

ح: تقویم شامل:

A: مهلت شرکت

B: تاریخ شروع و خاتمه داوری (حداکثر 2 هفته پس از مهلت شرکت-PSA)

C: تاریخ ارسال نتایج (حداکثر 2 هفته پس از آخرین روز داوری-PSA)

D: تاریخ نمایشگاه

E: تاریخ ارسال کاتالوگ و جوایز (حداکثر 77روز پس از آخرین روز داوری-PSA)

و: در فراخوان درج شود که در صورتیکه شرکت کننده هزینه ثبت نام را پرداخت نکند، عکس وی داوری نشده، برگشت داده نشده و کاتالوگ نیز دریافت نخواهد کرد. (PSA)  

18.  داوران: حداقل 3  نفر و حداکثر 7 داور

19.  هیئت داوران نمی توانند در جشنواره شرکت کنند. اما میتوانند نمایشگاه جنبی داشته باشند

20.  تمامی عکس هایی که مطابق شرایط فراخوان باشند به داوری گذاشته میشوند اجازه ی هیچگونه پیش انتخاب وجود ندارد تمامی عکس ها باید توسط داوران دیده  شوند.

21.  برگزار کننده نمی تواند آرای داوران را تغییر دهد و تصمیم نهایی با داوران است.

22.  دبیر جشنواره اجازه دارد جایزه ی ویژه ای به عنوان جایزه ی دبیر جشنواره اهدا کند. (فقط PSA)

23.  عکس ها بصورت تک عکس داوری می شوند. اگر مجموعه عکس دارید باید در یک کادر آن را بیاورید که به عنوان تک عکس حساب شوند.

24.  فیاپ: تنها کیفیت آثار است که تعیین می کند عکس به نمایشگاه راه یابد یا خیر. هیچ حداقل و حداکثری از نظر تعداد پذیرش وجود ندارد.

25.  PSA: حداقل 25 درصد و حداکثر 45 درصد از کل آثار به عنوان منتخب یا Accepted در نظرگرفته میشوند.

26.  توضیح: این منتخبین یا Accept ها یا فرمول 45-25 % فقط مختص PSA است و ارتباطی با فیاپ ندارد. PSA این Accept ها را امتیازی برای موارد زیر حساب می کند، یعنی عکس از داوران تاییدیه گرفته است:

A.   Who’s who in photography?

B.    PSA Stare Rating

C.    PSA Galaxy Awards

·         کاملا مشخص است که تمامی این Accept ها به نمایشگاه راه نمی یابند و فقط تعداد اندکی عکس که برنده بوده یا نامزد جایزه هستند به نمایشگاه راه می یابند (مانند آنچه که فیاپ در نظرمی گیرد و در ایران هم مرسوم است.)

·         مثلاً نمی توان انتظار داشت که تمامی 11252 عکسی که در جایزه آل ثانی accept 2013 شده اند به نمایش در آیند! در آن جشنواره 66623 عکس شرکت کرده اند که 11252 عکس از میان آنها امتیاز و تائیدیه داوران را بدست آورده اند، اما تنها برندگان و تعداد اندکی عکس (کمتر از 200 عکس) به نمایشگاه راه یافتند.

·         یکی از موارد تفاوت در ترجمه که بین مفهوم رایج در ایران و کلمه خارجی آن (accept) وجود دارد همین مورد است.

 

27.  قوانین فیاپ برای جوایز:

الف: برای حفظ ارزش جوایز، نباید تعداد جوایز بیش از 5% از کل عکس های accept شده باشد.

ب: هر عکس تنها می تواند یک جایزه بگیرد.

ج: دلیل منطقی برای اهدای چندین جایزه به یک عکاس باید وجود داشته باشد.

د: عکس های مشابه از یک عکاس که در بخش های مختلف شرکت کرده اند نباید چندین جایزه بگیرند.

28.  قوانین PSA برای جوایز:

الف: توصیه می شود به ازای هر 100 نفر شرکت کننده 3 مدال اهداء شود.

ب: توصیه می شود به ازای هر 100 نفر شرکت کننده 6 تقدیر داده شود.

ج: توزیع مدال ها به این صورت است که تعداد مدال های نقره ها دو برابر تعداد مدال های طلا و تعداد برنز دو برابر نقره است.

29.  تمامی جوایز الزاماً نباید به شرکت کنندگان اهداء شود، کیفیت آثار تعداد جوایز را مشخص می کند.

30.  فیاپ: جوایز باید به گونه ای توزیع شود که هم تکنیک و هم روش های کلاسیک عکاسی از آن بهره مند شود.

31.  مدال طلای فیاپ و مدال طلای PSA فقط به بهترین عکس در هر بخش داده می شود (Best of Show). در جشنواره هایی که هر دو مدال وجود دارد، مانند جشنواره خیام، بخش ها نصف می شوند. مثلاً در دو بخش اول طلای فیاپ به بهترین شرکت کننده داده می شود و طلای PSA به بهترین شرکت کننده در ژانر خاص و در دو بخش بعد برعکس. به عنوان مثال طلای فیاپ به بهترین عکس در بخش آزاد و طلای PSA به بهترین عکس سیاه و سفید اهدا می شود.

32.  داوری به دو روش زیر است:

A: پذیرش یا رد (مانند آنچه در ایران مرسوم است.) یعنی یا عکس پذیرفته می شود و یا خیر.

B: امتیازی (داوران به هر عکس یک عدد به عنوان امتیاز می دهند مثلاً بین 1 تا 5)

33.  نمایشگر داوران همه باید طبق فرمول خاصی کالیبره شده باشند و یا یک نمایشگر که حداقل 42 اینچ باشد، برای تمام داوران استفاده شود. (فیاپ)

34.  داوران تا پیش از مرحله اهدای جوایز نباید از رای دیگر داوران آگاه باشند. (فیاپ)

35.  پس از داوری تمامی شرکت کنندگان باید از نتایج انفرادی خود به صورت ایمیل یا پست مطلع شوند.

36.  فیاپ: پس از پایان جشنواره لیست تمامی accept ها، جوایز و کاتالوگ جشنواره برای پاتروناژ سرویس فیاپ ارسال شود در غیر اینصورت به دوره بعد جشنواره، پاتروناژ فیاپ اعطا نخواهد شد.

37.  PSA: مشابه همان اطلاعات با فرم بندی دیگر باید برای مسئولان ذی ربط PSA نیز ارسال شود.

38.  در نمایشگاه و زیر عکس، باید نام عکاس، عنوان عکس و کشور وی درج شود. مرسوم است که نام خانوادگی را با حروف بزرگ می نویسند تا اسم از فامیل مشخص باشد.

39.  در صورتیکه عکس ها به صورت اسلایدشو نمایش داده می شوند از fade-in  fade-out به همراه موسیقی استفاده شود.

40.  زمان نمایشگاه:

A.      نمایشگاه چاپی حداقل 7 روز

B.       اسلاید شو حداقل 2 نمایش در 2 مکان. نمایش اینترنتی به مدت حداقل 90 روز می تواند به عنوان یکی از این 2 نمایشگاه در نظر گرفته شود.

البته فیاپ و PSA دستور عمل های بسیار مفصلی برای برگزاری جشنواره ها دارند که در اینجا فقط به صورت خلاصه آورده شده اند. مثلاً حتی مشخص شده که در سالنی که پخش اسلاید صورت می گیرد، فردی به عنوان مسئول روشن و خاموش کردن چراغ سالن باشد و راهرویی مخصوص عبور معلولان و حتی آمبولانس باید وجود داشته باشد.

 

وقتی جشنواره ای زیر نظر فیاپ و PSA برگزار می شود به این معنا نیست که فیاپ و PSA آن جشنواره را برگزار می کنند و یا بصورت مستقیم در انتخاب عکس های راه یافته به نمایشگاه و برندگان نقش دارند. بلکه آنها فقط قواعد کلی را تعیین می کنند. مثلاً فیفا تعیین می کند که اندازه طول و عرض زمین فوتبال، زمان بازی، تعداد بازیکنان چقدر است، همچنین استانداردهایی برای ورزشگاه و انتخاب داوران و غیره دارد. اما هیچگاه تعیین نمی کند که چه تیمی چه بازیکنی و با چه کیفیتی را انتخاب کند، یا جوایز نفرات برگزیده لیگ چقدر باشد. سطح کیفی بازی را هم تعیین نمی کند. یا حتی اگر داوری اشتباه کرد، به دستور فیفا نبوده، بلکه فیفا توسط زیر مجموعه هایش به برگزاری بازی ها نظارت دارد. و در صورت تخطی، می تواند عوامل خاطی را تنبیه کند. در مورد جشنواره ها هم همینطور است، فیاپ و PSA قواعد کلی را تعیین می کنند، مثلاً تعداد عکس در هر بخش، تعاریف، شروع داوری، اعلام نتایج، ارسال کاتالوگ و جوایز، نحوه داوری، صلاحیت یک داور برای عضویت در هیئت داوران، نحوه تولید کاتالوگ و محتوی آن، زمان نمایشگاه و مسایلی از این دست. اما این برگزار کنندگان جشنواره ها هستند که در چارچوب این قوانین و با توجه به نگرش، امکانات و اهداف خود جشنواره ها را برگزار می کنند. بنابراین فیاپ یا PSA هیچگاه بصورت مستقیم تعیین نمی کنند که چه عکسی برنده شود و یا چه عکسی به نمایشگاه راه یابد و فیاپ و PSA برگزار کننده جشنواره نیستند.

همانطور که کیفیت لیگ فوتبال در سنگاپور، ایران، امارات، آلمان و اسپانیا با همدیگر متفاوت است. کیفیت جشنواره های بین المللی هم با همدیگر متفاوت است، با وجود اینکه تمامی لیگ های فوتبال با قوانین فیفا برگزار می شوند و جشنواره های فیاپ و PSA هم با قوانین فیاپ و PSA برگزار می شوند! بنابراین، اینکه یک جشنواره با چه کیفیتی برگزار شود تا حد زیادی به برگزار کننده و عرف آن کشور بر می گردد. شخصاً پس از سال ها شرکت در جشنواره های مختلف، زمانیکه فراخوان جشنواره ای برایم ارسال می شود، بررسی می کنم که آن جشنواره در چه سطحی برگزار می شود و سپس تصمیم می گیرم که آیا در آن شرکت کنم یا خیر، و یا حتی به دیگران پیشنهاد شرکت در آن جشنواره را بدهم. در صورتیکه جشنواره ای در سال های گذشته به تعهداتش عمل نکرده یا کیفیت نمایشگاه و کاتالوگش پایین باشد دیگر در آن جشنواره شرکت نمی کنم.

پس از برگزاری جشنواره ها برگزار کننده موظف است لیست Acceptance (عکس های منتخب) را به همراه کاتالوگ جشنواره برای فیاپ و PSA ارسال کند. فیاپ و PSA کنترل می کنند که جشنواره مطابق قوانین آنها عمل کرده یا خیر و در صورتیکه برگزار کننده مطابق قوانین آنها عمل نکرده مجوز برگزاری دوره های بعد را دریافت نخواهد کرد.

همانطور که در فوتبال هم فیفا محرومیت هایی را برای فدراسیون ها، تیم ها و بازیکنان خاطی در نظر می گیرد، فیاپ و PSA هم دارای کمیته اخلاق بوده و پس از دریافت کاتالوگ جشنواره ها، آنها را بررسی کرده و در صورت هر گونه تقلب، با فرد خاطی برخورد می کنند. مثلاً PSA دارای لیست تحریم است که فرد خاطی را برای یکسال یا بیشتر تحریم کرده واجازه شرکت در جشنواره را نمی دهد.

فیاپ هم دارای لیست قرمز است که القاب فرد خاطی را پس گرفته و بصورت مادام العمر فرد را از شرکت در جشنواره ها، بصورت شرکت کننده و حتی داور محروم میکند. (بخشنامه های فیاپ و PSA)

زمانیکه مجوز جشنواره از فیاپ و PSA دریافت می شود این لیست ها نیز برای برگزار کننده ارسال می شود. جالب است بدانید هم اکنون پرونده 80 عکاس در کمیته اخلاق فیاپ باز بوده و فعالیت های آنها در دست بررسی است. آخرین فردی که وارد لیست قرمز فیاپ شد Miu Anthony Kwok از هنگ کنگ است که اتفاقاً عکس زیر از وی برنده مدال در بخش آزاد نخستین جشنواره خیام شد که بعدها فیاپ بررسی کرد که این عکس مونتاژی از 3عکس عقاب، مار و قطرات آب بوده و پس از اثبات آن، القاب وی را پس گرفته و او را بصورت مادام العمر از شرکت در جشنواره ها محروم کرد. (مصاحبه شخصی با رئیس فیاپ).

البته این عکس در سایر جشنواره ها در بخش طبیعت شرکت داده شده بود و همین امر موجب تقلب بود، زیرا در بخش طبیعت عکس باید مستند باشد.

 

از آنجایی که از عدم آشنایی اکثر شرکت کنندگان ایرانی جشنواره خیام با این قوانین آگاه بودیم، و برای جلوگیری از بروز مشکلات بعدی برای آنها، در مورد بعضی از عکس ها در خواست فایل RAW یا JPG خام نمودیم.

عکس زیر هم که در دوره قبل جشنواره خیام در بخش آزاد پذیرفته شده بود، چون در جشنواره های دیگر در بخش طبیعت (که عکس باید مستند باشد) شرکت داده شده بود توسط متخصصان فیاپ بررسی شد و مشخص شد که سر عقاب سمت راست مونتاژ بوده و نیز انسانی که در پس زمینه عکس بوده، حذف شده است. (مصاحبه شخصی با رئیس فیاپ)

عکس: Peter Jones, England

در انتها باید اشاره کنم که شخصاً اعتقاد دارم موفقیت در جشنواره ها، انتهای مسیر پیشرفت یک هنرمند نیست، نه موفقیت در جشنواره ای می بایست باعث غرور شود و نه عدم موفقیت باعث ناامیدی! بلکه شرکت در جشنواره های بین المللی روشی برای آزمودن عکس ها توسط داورانی مجرب در کشورهای مختلف است. با این روش، عکاس می تواند بفهمد که آیا در مسیر درستی از عکاسی قرار دارد یا خیر. همچنین دریافت کاتالوگ جشنواره ها باعث می شود بتواند نمونه های عکس های موفق در سطح جهان را دیده و از آنها برای پیشرفت الهام بگیرد.

 

علی سامعی، ESFIAP, EFIAP

نماینده فیاپ در ایران

تهران، شهریور 1393